سابقه و هدف: با افزایش سن و آغاز سالمندی، افراد به‌تدریج برخی از کارکردهای فیزیولوژیک و روانی-اجتماعی خود را از دست می‌دهند. هر رویکردی که بتواند اثرات منفی سن بر وضعیت شناختی را کاهش دهد یا خطر ابتلا به زوال عقل را کاهش دهد، تأثیر شگرفی در کیفیت زندگی سالمندان خواهد گذاشت. این مطالعه باهدف تعیین وضعیت شناختی و ارتباط آن با برخی مشخصات جمعیت شناختی در سالمندان تحت همودیالیز مراکز درمانی دانشگاه علوم پزشکی گیلان انجام شد. مواد و روش‌ها: تحقیق حاضر یک مطالعه توصیفی مقطعی بوده و بر روی ٨٤ سالمند تحت همودیالیز بستری در مراکز درمانی در سال ١٣٩٨ انجام شد. دادهها با استفاده از پرسشنامه خصوصیات دموگرافیک و آزمون مختصر معاینه وضعیت روانی (MMSE) که روایی و پایایی آن در مطالعات داخلی کشور به تأیید رسیده است. جمع‌آوری شد و سپس با استفاده از آمار توصیفی (جداول توزیع فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد) و تحلیلی (کای دو، من- ویتنی و کروسکال والیس) و بهره‌گیری از نرم‌افزار SPSS نسخه ٢٠ با در نظر گرفتن سطح معنی‌داری ٠/٠٥، مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها:یافته‌ها بیانگر آن بود که اکثر سالمندان تحت همودیالیز (٦٤/٣%) دچار اختلال شناختی خفیف بودند. در بین ابعاد آزمون، بعد جهت‌یابی با میانگین و انحراف استاندارد ١/٦٨٩±٩/٠٤، بیشترین میزان و بعد سازندگی، با میانگین و انحراف استاندارد ٠/٤٨٨±٠/٦٢، کمترین سهم را در وضعیت شناختی در سالمندان تحت همودیالیز مراکز درمانی به خود اختصاص دادند. همچنین یافته‌ها نشان داد بین وضعیت شناختی با برخی از مشخصات جمعیت شناختی سالمندان تحت همودیالیز (جنس، سطح تحصیلات، وضعیت تأهل و بیماری زمینه‌ای) ارتباط معنی‌دار وجود دارد (٠/٠٠١>p). نتیجه‌گیری:با توجه به یافته‌های این مطالعه، وضعیت شناختی در سالمندان تحت همودیالیز تحت تأثیر برخی ویژگی‌های جمعیت شناختی مانند جنس، سطح تحصیلات، وضعیت تأهل و بیماری زمینه‌ای قرار می‌گیرند. آگاهی از نتایج این پژوهش می‌تواند موردتوجه مسئولین قرار گیرد تا با برنامه‌ریزی لازم و فراهم آوردن تمهیدات موردنیاز، زمینه را جهت ارتقاء وضعیت شناختی سالمندان فراهم نمایند.
Rahmani M, Darvishpour A, Pourghane P. The cognitive status and its relationship with some demographic characteristics of the elderly under hemodialysis. cjhaa 2020; 5 (1) :9-18 URL: http://cjhaa.mubabol.ac.ir/article-1-115-fa.html
رحمانی مریم، درویش پور آذر، پورقانع پرند. بررسی وضعیت شناختی و ارتباط آن با برخی از ویژگی های جمعیت شناختی سالمندان تحت همودیالیز. مجله سلامت و سالمندی خزر. 1399; 5 (1) :9-18
